Kadın Doğum

PİKA: Besin değeri olmayan veya sağlığa yararsız maddelerin yenmesidir. En sık yenen maddeler toprak ve çamaşır kolasıdır. Bu olay fizyolojik bir ihtiyaç olmayıp daha çok folklorik adetlerle ilgilidir. Pika zararlı bir alışkanlıktır. Çünkü besleyici gıdaların yerine besleyici değeri olmayan maddeler yenmektedir. Bu grup hastalara iyi beslenmenin önemi anlatılmalıdır.

 MİDE YANMASI: Artan gebelik hormonları, özellikle progesteron sindirim sisteminde ve midedeki tüm kaslar da ve kapakçıkta gevşemeye sebep olur. Bu nedenle mide içeriği ve asidi yemek borusuna kaçar, yanmaya sebep olur. Beşinci aydan sonra büyüyen rahim mideye mekanik baskı yaparak bu şikayet’i artırır. Özellikle son 3 ayda çok rahatsız edici olur.

Halk arasında yaygın bir inanışa göre mide yanmasının bebeğin saçlanmasıyla  ilgili olduğuna dair her ne kadar inanışlar olsa da her hangi bir ilgisi yoktur. Önlem için  az ve sık yemek, baharatlı, aşırı yağlı kızartılmış yemek , salam, sucuk gibi tam pişmemiş, baharatlı et ürünleri tüketmemek, sebzeleri çiğ olarak tüketmemek, çok kilo almamak, sigara içmemek, hızlı yemek yememek, sıkı giysi ve iç çamaşırı giymemek, gece yatmadan önce özellikle, çikolata ve kahve tüketmemek faydalı olabilmektedir. Yatmadan yarım saat önce bir bardak ılık, az şekerli süt içmek gece boyunca rahatlatır. Ayrıca yüksek yastıkta yatmak mide yanmasını azaltır.

  ANORMAL SIKLIKTA İDRARA ÇIKMA:

Gebelik boyunca sık idrara çıkma oldukça yaygın bir şikayettir. Bu olayda vasküler yapılardaki pelvik dolgunluk ve hormonal değişiklikler sorumludur. Gebeliğin ileri evlerinde büyüyen uterusun mesaneye baskısı ve fetüsün prezante olan kısmının mesane kapasitesini azaltması sonucu da bu şikayetler artar. Bu şikayeti azaltmak için , yatmadan birkaç saat önce su içmeyi kesmek, gece boyunca daha az kalkmanızı  ve uykunuzun bölünmemesinin sağlar.

İhtiyaç hissettiğiniz her an idrarınızı yapmak ve idrarınızı tutmamak, idrar yaparken önce doğru eğilmek  idrar torbanızın tam olarak boşaltılmasını ve şikayetinizin azalmasına yardımcı olur. Dizüri veya hematüri üriner enfeksiyon göstergesi dir. Doktora başvurmak gerekmektedir.

  GEBELİKTE VAGİNAL AKINTILAR:

Gebelikte akıntılar fizyolojik ve patolojik alarak iki gruba ayrılır. Fizyolojik akıntılar , gebelikte yüksek östrojen düzeylerine bağlıdır. Gebenin kanında dolaşan bu yüksek östrojen seviyesi, hem genital bölgedeki hassasiyeti arttır, hem de servikal bezlerde  ve genital bölgede kan akımı artmasına , bu da vaginal salgıların artmasına neden olur. Fizyolojik akıntılar genellikle berrak görünümdedir. Yer yer  beyaz parçaçıklar içerebilir.  Tedavi gereksizdir.

 Patolojik akıntılarda , akıntı pis kokulu olup genital yanma, şişkinlik, kaşıntı ve ağrı ile beraber dir. Beraberinde 2 taraflı kasık ağrısı, bel ağrısı, üriner septomlar  olabilmektedir. Hekim tarafından tanı konulduktan sonra enfeksiyon tipine göre uygun tedavi verilmektedir.

  VARİKÖZ VENLER: vulvada veya bacaklarda varisler oluşabilir. Böyle hastalarda sıklıkla ailede  varis öyküsü bulunabilir. Varislerin meydana gelmesinde en önemli faktör , genişlayen uterusun bacaklarda venöz dönüşü sağlayan venalara baskı yapmasıdır. Gebeliğin erken dönemlerinde , hekim hastasında varis oluştuğu taktirde bacak elerasyonu yapmasını ve elastik çoraplar giymesini önermelidir. Gebelik sırasında spesifik tedavi yoktur.

  ÖDEM: Gebeliğin ileri evrelerinde venöz dönüş yeter sizliğine bağlı ödeme sıklıkla rastlanır. Ancak ciddi bir problem değildir. Yaygın ödem ellerde, yüzde olabilir ve preeklamsi- eklamsinin bir belirtisi olarak dikkati çekmelidir. Gebelikte ödem , ovarian , plasental ve steroid hormonlarının etkisi sonucu meydana gelen sıvı retansiyonuna bağlıdır. Eklampsi- pereeklampsi  ekorte edilmelidir. Bunun dışında bacakların elevasyonu dolaşımı olumlu etkileyerek iyi sonuç verir.

  EKLEM VE SIRT AĞRISI, PELVİK AĞRI:

Gebe kadında pelvisin sabit olamayışı ağrıya neden olur. Korse giyilmesi ve sık yatak istirahatı ağrıyı hafifletebilir. Postür değişikliği, gebelikte sıklıkla bel ağrılarına yol açar. Karnında giderek büyümenin olması, hastanın dengesini ayarlayabilmek için omuzlarını arkaya çekmesine neden olur. Sonuçta hasta dik durabilmek için başını öne doğrı tutmak durumundadır. Böylece lumbal (bel)  ve servikotorasik (sırt) bölgede lordoz artar. Karnındaki çıkıntıyı destekleyecek bir gebe korsesi , 5 cm yüksekliğinde  topuklu ayakkabı giyerek omuzların biraz ileride tutulmasını sağlayabilir ve lumbal lordoz dolayısıyla beş ağrısı azaltılabilir. Lokal ısı takibi ve sırta masaj kasları gevşetici etkisi ile ağrıyı hafifletebilir. Egzersiz de iyi sonuç vermektedir.

  BACAK KRAMPLARI:

Gebelikte kramplar serbest serum kalsiyum düzeylerinde azalmaya veya fosfor düzeylerinde artmaya bağlı olabilir. Tedavide; fosfat alınımının azaltılması (daha az süt ve kalsiyum fosfat içeren yiyecekler) ve kalsiyum karbonat veya kalsiyum laktat tabletleri halinde kalsiyum alımının arttırılması esasına dayanmaktadır. Bacağa masaj uygulanması , bacağın hafifçe bükülmesi, ve lokal tatbiki septomatik yaklaşımlardır. Hastaya özellikle sabah kalktığında ayağına gerici hareketler yapmaması önerilmelidir. Ayrıca hastaya yürürken önce topuklarını basarak adım atması tavsiye edilmelidir.

  MEMELERDE HASSASİYET: özellikle erken ve geç gebelik evrelerinde memelerde fizyolojik dolgunluk nedeniyle hassasiyet olmaktadır. Uygun ölçüde bir sutyen 24 saat giyilerek bu rahatsızlık azaltılabilir. Buz uygulanması da rahatlatıcı olmaktadır. Hormon tedavisi yararı yoktur.

  ELLERDE RAHATSIZLIK: ellerin parmaklarında periyodik  uyuşukluk ve karıncalanma olmasıdır. Bu duruma tüm gebelerin en az %5’de rastlanmaktadır. Brakial pleksusun omuzlardaki  pozisyon değişimi sonucu traksiyona bağlı olarak gelişir. Duyulan rahatsızlık en fazla gece ve sabah erken vakitlerdedir. Bu durum çok ciddi bir hastalık olmamakla birlikte bazen doğumdan sonra da çocuğun kaldırılması , taşınması nedeni ile devam edebilmektedir.

  HEMOROİDLER:

Gebelik semptomatik hemoroidin en sık rastlanan nedenidir. Suçlu, muhtemelen uterusun büyümesi ve portal vene obstrüksiyonuyla meydana gelen venöz  konjesyondur. Non –tromboze  hemoroidler en sık yapılan tedavi dışkı yumuşatıcıları ve hemoroidal analjeziklerle yapılan medikal tedavidir. Hasta konservatif tedaviye tam olarak uyarsa cerrahi müdahale nadiren endike olmaktadır.